Opštine u Crnoj Gori najzatvorenije institucije

PODGORICA - Lokalne samouprave u Crnoj Gori bilježe najniži stepen otvorenosti u odnosu na ostale grupe institucija, ocijenili su iz Centra za demokratsku tranziciju (CDT) i poručili da se hitno mora početi sa ispunjavanjem zakonskih obaveza i objavljivanjem informacija.

Iz te nevladine organizacije su pojasnili da otvorenost lokalnih samouprava podrazumijeva mogućnost javnosti da prati rad opština kako bi se tako jačao legitimitet institucija i ukupno povjerenje građana u lokalne institucije.

Milena Gvozdenović iz CDT-a kazala je da istraživanje koje ta nevladina organizacija od 2016. sprovodi sa partnerima iz Srbije, Sjeverne Makedonije i Bosne i Hercegovine pokazuje da to nije samo trend u Crnoj Gori već i u državama regiona.

"Lokalne samouprave u regionu ispunjavaju samo trećinu kriterijuma otvorenosti, dok u Crnoj Gori ispunjavaju 50 odsto kriterijuma. To znači da nijesu posvećene unaprjeđenju otvorenosti niti na razvoju politika i praksa u ovoj oblasti", ocijenila je Gvozdenović.

Ona je rekla da u uzorku koje je obuhvatilo 50 odsto crnogorskih opština, najbolji rezultat ostvarila je opština Cetinje 61 odsto, zatim Tivat 60 odsto, Bijelo Polje 59 odsto i Herceg Novi 59 odsto.

"Nikšić 58 odsto, Plužine 58 odsto, Kolašin 47 odsto, Andrijevica 45 odsto, Danilovgrad 45 odsto, Berane 42 odsto, Gusinje 40 odsto i Šavnik 35 odsto", kazala je Gvozdenović.

Prema njenim riječima, velike razlike u rezultatima između tih opština pokazuju da je nužno utemeljiti politiku otvorenosti u propisima i strateškim dokumentima.

"Takođe, od ključne važnosti je pratiti primjenu zakona na ovom polju, jer postoje lokalne samouprave koje bez ikakvih posljedica ne poštuju zakonsku obavezu proaktivnosti", rekla je Gvozdenović.

Ona je dodala da je istraživanje pokazalo nekoliko kritičnih tačaka u pogledu ispunjenja standarda otvorenosti, počevši od dostupnosti planskih i programskih dokumenata, transparentnosti trošenja javnih sredstava do načina ostvarivanja komunikacije sa građanima.

"Kako bismo detaljnije istražili pitanje otvorenosti, razvili smo upitnike koje smo uputili opštinama. Polovina nam nije dostavila odgovore, što svjedoči o tome koliko su opštine otvorene i spremne na saradnju sa organizacijama civilnog društva", saopštila je Gvozdenović.

Ona je mišljenja da dodatno obeshrabruje činjenica da opštine ne ispunjavaju neke od osnovnih kriterijuma otvorenosti jer su njihove veb stranice mahom nepregledne i nesistematizovane, bez ili uz vrlo ograničene mogućnosti pretraživanja.

Kako je dodala, čak 75 odsto opština ne objavljuje informaciju o zaradama svojih funkcionera, iako je to obavezno po Zakonu o slobodnom pristupu informacijama.

CDT smatra da opštine hitno moraju početi sa ispunjavanjem zakonskih obaveza i objavljivanjem informacija koje su od izuzetnog značaja za jačanje povjerenja građana u rad lokalnih institucija.

"Politika otvorenosti mora biti politika svih lokalnih samouprava u Crnoj Gori, mora biti definisana kao i ostale važne politike i ne smije biti plod trenutne odluke ili trenutnog raspoloženja vlasti", zaključila je Gvozdenović.